N.G.Andelib’in katkısıyla meydana gelen destancılık: Molla Nefesi'nin "Zühre ve Tahir" destanının fikir içeriği özellikleri
Aynur SeferliDOI: https://dx.doi.org/10.48445/TAIIJ.2021.32.75.001
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-0110-4659
Tarix: 20 Dekabr 2023
ÖZET
Kozmos folklorunun, özellikle gök cisimlerinin yüzündeki sembolizm eserleri Doğu edebiyatında yaygın olarak kullanılmaktadır. Geniş bir Türk halk hikâyesi olan bu destan "Zohra ve Tahir", "Tahir Mirza", "Zuhra-Tahir", "Taj-Zohra" ve diğer isimlerle yayınlanmaktadır. Tahir ve Zöhrə teması Molla Nefes'in mirasında özel bir yere sahiptir. Molla Nefes’in ölümünden 70 yıl sonra Hocanefes Çarriyev ruhunu canlı tutmak için bir oyun piyes yazdı. Yazarın yarattığı destanın özelliklerinden biri, şairin hem anlatıcı, hem de destan kahramanı olmasıdır. Dikkat çekici makamlardan biri de destanın Dede Korkut geleneğini yeniden canlandırmasıdır. Azerbaycan'da destanı Ehliman Ahundov ve Muhammethüseyin Tahmasib, Özbeklerde ise M.İ.Afzalov, H.Rasulov ve Z.Huseynova toplamıştır. Azerbaycan ve Türkmenistan dışındaki tüm destan versiyonlarında şiirler zayıftır. Makalede destanın Azerbaycan ve Türkmen versiyonları karşılaştırılmış, farklı ve benzer özellikler tanımlanmıştır.
ANAHTAR KELİMELER
Molla Nefes, Tahir ve Zühre, astral destan, Kara Batır, Azerbaycan versiyonu