Məqalələr

Dilin axarı və ya müasir Azərbaycan dili nüfuzlu və suveren dillərdən biri kimi

XÜLASƏ

Məqalədə müstəqil Azərbaycan dilinin mövcud qayğıları, üzləşdiyi təhdid və təzyiqlərdən bəhs olunmuş, cəmiyyəti narahat edən dil problemlərinin aradan qaldırılması yolları ilə bağlı mülahizələr irəli sürülmüşdür. Azərbaycan dilinin dövlət dili statusu qazanmasında ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1978-ci ildə Konstitusiyaya salınmış dil maddəsinin əhəmiyyəti xüsusi vurğulanmışdır. Məqalədə qeyd olunur ki, müstəqil dövlətin dili də müstəqil olmalıdır. Azərbaycan dili başqa dillərdən asılı vəziyyətə düşməməli, onların təsiri altına keçməməlidir. Dilimiz ümumtürk dilindən ayrıldıqdan sonra öz fonetik sistemi, leksik tərkibi və orijinal qrammatik quruluşu ilə müstəqil inkişaf yolu keçmişdir. Lakin tarix boyu ərəb, fars, rus və digər dillərin təsiri nəticəsində Azərbaycan dili uzun müddət öz gücünü və iradəsini tam şəkildə nümayiş etdirə bilməmişdir. Bu gün isə Azərbaycan dili müstəqillik şəraitində sərbəst şəkildə inkişaf edir. Müəyyən müdaxilələrin müşahidə edilməsinə baxmayaraq, dilimiz öz mövqeyini qorumaqda davam edir. Müstəqillik qazanıldıqdan sonra Azərbaycan dilinin statusu və nüfuzu əhəmiyyətli dərəcədə möhkəmlənmişdir. Hazırda dilimiz həm şifahi, həm də yazılı ünsiyyətdə zənginliyi ilə seçilir, geniş auditoriyalarda istifadə olunur. Hətta ölkəmizdə fəaliyyət göstərən diplomatik nümayəndəliklərdə də Azərbaycan dilinin imkanlarından geniş şəkildə faydalanılır. Bununla belə, Azərbaycan dilinin gələcəyinə dair bəzi suallar hələ də cavabsız qalır və bu, cəmiyyətin haqlı narahatlığına səbəb olur. Müstəqillik dövründə ölkəmizdə yaşayan etnik qrupların dillərinin yaşadılması, eləcə də Azərbaycanın dünya xalqları ilə siyasi, mədəni, iqtisadi və digər sahələrdə qurduğu əlaqələr nəticəsində multikulturalizm və çoxdillilik anlayışları daha da genişlənmişdir.

AÇAR SÖZLƏR

müasir Azərbaycan dili, suverenlik ili, dövlət dili, təhdidlər, sosial-psixoloji durum